+- Forum Kolejowe - dla fanów i miłośników kolei (https://www.forumkolejowe.pl)
+-- Dział: FORUMKOLEJOWE.PL - OGÓLNOPOLSKIE FORUM MIŁOŚNIKÓW KOLEI (https://www.forumkolejowe.pl/forum-92.html)
+--- Dział: PROJEKTY FORUM KOLEJOWE.PL (https://www.forumkolejowe.pl/forum-70.html)
+---- Dział: ENCYKLOPEDIA MIŁOŚNIKA KOLEI (https://www.forumkolejowe.pl/forum-24.html)
+----- Dział: TECHNIKA (https://www.forumkolejowe.pl/forum-64.html)
+----- Wątek: Elektryczne zespoły trakcyjne - ogólne informacje o budowie (/thread-453.html)
Elektryczne zespoły trakcyjne - ogólne informacje o budowie - rustsaltz - 10.10.2010
Nadwozia wagonów silnikowych oraz członów EZT są wykonywane jako konstrukcje spawane samonośne. Pudła te odpowiadają w podstawowych założeniach wymaganiom stawianym wagonom osobowym, przy czym wagony silnikowe są dodatkowo obciążone wyposażeniem elektrycznym.
Pudło wagonu składa się ze szkieletu oraz szczelnego poszycia wykonanego z materiałów odpornego na korozję. W celu zwiększenia sztywności blachy stosowano wzdłużne wytłoczenia (ryfle).
Szkielet dachu tworzą poprzeczne krokwie łukowe oraz belki podłużne. Zewnętrzne poszycie stanowi blacha stalowa.
W EZT kabina maszynisty oraz sprzęgi znajdują się tylko w skrajnych członach zestawu. Czołownica z drugiej strony wyposażona jest w sprzęg krótki. Wagony doczepne są wyposażone w mostki przejściowe i sprzęgi krótkie po obu stronach wagonu. Nowoczesne zestawy trakcyjne nie posiadają mostków i przejść międzywagonowych, ale zbudowane są jako jednoprzestrzenny pojazd z przegubami zabezpieczającymi przed czynnikami zewnętrznymi. Kształt zewnętrzny pudła zależy od przeznaczenia pojazdu, jednak ze względu na konieczność pokonywania oporów powietrza stosuje się opływowe kształty, pozbawione występów i ostrych krawędzi.
Wnętrze zestawów trakcyjnych i wagonów silnikowych pokryte jest od wewnątrz materiałami izolującymi cieplnie i akustycznie. Aby poprawić estetykę przedziałów stosuje się laminaty.
Zasadniczą częścią zestawu trakcyjnego jest przedział dla podróżnych. Obecnie buduje i użytkuje się EZT z przedziałami pierwszej i drugiej klasy.
W przedziałach klasy pierwszej umieszczane są siedzenia miękkie, po trzy w jednym rzędzie. W przedziałach klasy drugiej umieszczane są po dwa siedzenia w jednym rzędzie, a ich wykonanie zależy od przeznaczenia EZT. Najczęściej spotykanymi materiałami poszycia siedzeń są tworzywa sztuczne ze względu na łatwość czyszczenia, niskie koszta napraw itd. Jednostki przeznaczone do ruchu aglomeracyjnego mają siedzenia umieszczone bokiem do kierunku jazdy (tzw. układ metro) . Zwiększa to ilość miejsc stojących w jednostce, jednak takie rozwiązanie jest mało komfortowe dla podróżnych.
Przedziały pasażerskie wyposażone są także w inne, niezbędne do przewozu pasażerów urządzenia takie jak: półki na bagaże, półki podokienne, śmietniki, grzejniki i wywietrzniki. Do oświetlania wnętrza EZT stosuje się lampy jarzeniowe tzw. świetlówki. W niektórych zestawach są także żarówki zasilane niskim napięciem jako oświetlenie awaryjne. Oświetlenie to stosuje się także, gdy warunki wymuszają oświetlenie wnętrza, a nie jest wymagana znaczna ilość światła. Żarówek nigdy nie stosuje się jako głównego oświetlenia wnętrza jednostki.
Zestawy trakcyjne ogrzewa się za pomocą grzejników elektrycznych. Napięcie zasilania oraz sposób sterowania ogrzewaniem zależy od przeznaczenia jednostki. W jednostkach starego typu stosuje się grzejniki zainstalowane pod siedzeniami lub wzdłuż ścian bocznych. Sterowanie odbywa się za pomocą łączników z kabiny maszynisty, a także przez termostaty umieszczone wewnątrz przedziałów. Takie rozwiązanie ma szereg wad związanych z awaryjnością termostatów, a także stwarza niebezpieczeństwo poparzenia pasażera (zwłaszcza jeśli grzejniki umieszczone są wzdłuż ścian). Jest to system ogrzewania bezpośredniego.
W nowoczesnych jednostkach ogrzewanie odbywa się przez tzw. nagrzewnice. Jest to grzałka elektryczna oraz wentylator, który wprawiony w ruch przez osobny silnik wymusza przepływ powietrza wewnątrz przedziału. Jest to system ogrzewania pośredniego.
Niektóre jednostki wyposażone są w system klimatyzacji. Użycie klimatyzacji wymusza zastosowanie nieotwieranych (bądź otwieranych w niewielkim stopniu) okien.
Część jednostek wyposażona jest w monitoring. System ten ułatwia identyfikowanie sprawców aktów wandalizmu, a także zwiększa poczucie bezpieczeństwa podróżnych.
Urządzenia sterownicze wagonów i zestawów trakcyjnych mieszczą się w kabinach maszynisty. Kabiny umieszczane są w osobnych przedziałach na początku skrajnych wagonów. W każdej kabinie znajduje się pulpit sterowniczy wyposażony w odpowiednie urządzenia i aparaty do sterowania jednostką, a także kontroli pracy poszczególnych maszyn. Pulpity są tak projektowane, aby zapewniać dogodną obsługę i obserwację przyrządów.
Ze względu na bezpieczeństwo dąży się do możliwie mocnego ukształtowania czoła przy jednoczesnym zachowaniu warunków dobrej widoczności.
W niektórych zestawach trakcyjnych wydzielone są szafy niskiego napięcia. W nowoczesnych jednostkach wszystkie aparaty znajdują się pod podłogą bądź na dachu jednostki.
W większości zestawów trakcyjnych wydzielone są toalety. Nie posiadają ich jedynie jednostki przeznaczone do ruchu aglomeracyjnego.
Dodatkowo niektóre jednostki mają wydzielony przedział na rowery, narty oraz większy bagaż. Zwykle znajduje się on w końcowych częściach zestawu i czasem jest zaopatrzony w stojaki umożliwiające zabezpieczenie sprzętu.
Wszystkie pomieszczenia są ze sobą połączone drzwiami wewnętrznymi. Zwykle są one wykonane jako drzwi przesuwne, jedynie nowoczesne zestawy są wykonane jako jednoprzestrzenne.
System drzwi zewnętrznych zależy od przeznaczenia zestawu. Jednostki przeznaczone do ruchu lokalnego i aglomeracyjnego zaopatrzone są w dużą liczbę drzwi. Spowodowane jest to koniecznością szybkiej wymiany pasażerów. Drzwi są sterowane centralnie z kabiny maszynisty. Niektóre jednostki są wyposażone w system indywidualnego otwierania drzwi. Umożliwia on otwarcie drzwi przez pasażera po uprzednim odblokowaniu z kabiny. Zmniejsza to straty ciepła w czasie postoju na stacjach.
Każdy zestaw trakcyjny jest wyposażony w system informacji pasażerskiej. System ten zasadniczo składa się wyświetlaczy na ścianach czołowych. W niektórych jednostkach zastosowano także wyświetlacze boczne i wewnętrzne. Wyświetlacze zwykle są budowane w postaci panelu diod LED koloru pomarańczowego (ma to swoje uzasadnienie w tym, że jest to dobrze widoczny kolor, także dla osób niedowidzących). Spotykane są też inne systemy informacji pasażerskiej. Do najczęściej spotykanych należą:
-płótno nawinięte na dwie rolki z wymalowanymi nazwami stacji (tzw. film)-wadą tego rozwiązania jest trudność edycji danych, a także słaba widoczność dla osób niedowidzących oraz konieczność ustawiania każdej szczeliny osobno. W porze nocnej szczeliny są podświetlane od tyłu za pomocą świetlówki.
-mozaika-jest to system punktów malowanych z jednej strony na zielono, z drugiej na czarno. Każdy z punktów zaopatrzony jest w cewkę, która wytwarzając pole magnetyczne, powoduje odwrócenie punktu (tworząc tzw. piksel). Całość jest podświetlana z tyłu świetlówką. System ten jest jednak bardzo awaryjny, a piksele są słabo widoczne przy silnym nasłonecznieniu. Obecnie odchodzi się od tego systemu na rzecz diod LED, także z powodu kosztów (spadek cen diod w ostatnich latach).
Oprócz wyświetlaczy zewnętrznych w skład systemu informacji pasażerskiej mogą wchodzić wyświetlacze wewnętrzne w postaci paneli LED (jedno- lub wielokolorowych) a także monitorów LCD oraz zapowiadania głosowego. Taki typ informacji umożliwia nie tylko pokazywanie trasy pociągu, ale także daty, godziny, informacji o opóźnieniach, reklam itp.