Układ hamulcowy w kolei

[zadaniedomowe]

Witam kolejowych sympatyków, zapewne dla wielu z was to pytanie będzie banalne, a ja mam na piątek wydrukować informacje o systemach hamulcowych kolei aktualnie wykorzystywane w PKP, chodzi mniej więcej jaki układ hamulcowy posiadają koleje (hydrauliczny i pneumatyczny?) najlepiej na co najmniej pół kartki a4

Pozdrawiam

[rustsaltz]

Na PKP wykorzystuje się pneumatyczny system hamulca samoczynnego zespolonego. Zasadniczymi elementami układu są:
-sprężarka, zasilająca układ w sprężone powietrze. Sprężarki zasadniczo dają ciśnienie 8 atm (0,8 MPa), ale zdarzają się serie lokomotyw wyposażone w sprężarki dające nawet 1 MPa.
-przewód główny. Jest to przewód w który włączone są wszystkie pojazdy w składzie, nominalnie znajduje się w nim 5 atm (0,5 MPa). Przewód główny służy do przesyłania sygnałów pneumatycznych oraz do zasilania zbiorników pomocniczych.
-zawory rozrządcze. Są to urządzenia, które na podstawie sygnału pneumatycznego zwiększają bądź zmniejszają ciśnienie powietrza w cylindrach hamulcowych.
-cylindry hamulcowe. Jest to element wykonawczy. Siła sprężonego powietrza w cylindrach powoduje docisk klocków (okładzin ciernych) do obręczy (tarcz hamulcowych) i tym samym hamowanie.
-zawór główny maszynisty. Służy do regulowania ciśnienia w przewodzie głównym. Na PKP zasadniczo spotyka się zawory Knorra (na lokomotywach serii ET21, SM30, większości parowozów) , Matrosova (SM48) i Oerlikona (najpopularniejszy, na lokomotywach serii EU07, ET22, ET41, ET42, SM31, SM42, ST44 itd.).
Zasada działania hamulca:
Przy ciśnieniu 0,5 MPa w przewodzie głównym zawory rozrządcze są tak ustawione, że w cylindrach hamulcowych nie ma powietrza (są w stanie odhamowanym). Każdy spadek ciśnienia powoduje, że zawór rozrządczy się przestawia i wpuszcza powietrze ze zbiorników pomocniczych umieszczonych na pojeździe do cylindrów hamulcowych, powodując tym samym hamowanie. Z kolei zwiększenie ciśnienia powoduje wypuszczanie powietrza z cylindrów hamulcowych do atmosfery, co powoduje luzowanie hamulca. Zbiorniki pomocnicze zasilane są z przewodu głównego. Taki sposób zasilania powoduje, że system hamulca jest wyczerpalny. Oznacza to, że po kilku hamowaniach bez dokładnego popełnienia (czyli napełnienia przewodu głównego) w zbiornikach pomocniczych zabraknie powietrza do hamowania. Aby uniknąć tego zjawiska stosuje się przewód zasilający. Jest to przewód pod ciśnieniem 0,8 MPa, który, poprzez zawory redukcyjne zasila zbiorniki pomocnicze. Oczywiście ma też kilka innych zadań, niezwiązanych z hamowaniem pociągu. Połączenie przewodem zasilającym nie likwiduje całkowicie wyczerpalności hamulca, jednak pozwala znacznie zjawisko to ograniczyć.
W zależności od pociągu stosuje się przebiegi hamowania G (towarowy), P (osobowy) lub R (pospieszny, tzw. rapid) oraz nastawienia PRÓŻNY-ŁADOWNY. Zasadniczo różnią się one szybkością działania hamulca i służą do dostosowania siły hamowania do masy pociągu. Nowoczesne wagony pasażerskie posiadają przebieg hamowania R+Mg, w takim przebiegu przy hamowaniu nagłym na szyny opadają płozy, które zwiększają siłę hamowania.
Lokomotywy posiadają hamulec dodatkowy. Jest to hamulec działający wyłącznie na lokomotywę. Po jego użyciu powietrze płynie bezpośrednio ze zbiornika głównego do cylindrów hamulcowych (przy czym do ciśnienia nie większego niż 0.4 MPa).
Elektryczne zestawy trakcyjne posiadają hamulec elektropneumatyczny. Jego działanie jest podobne do działania hamulca dodatkowego, przy czym sterowany jest elektrozaworami, dzięki czemu działa szybciej niż hamulec pneumatyczny. Działa na wszystkie człony zestawu.
Nowoczesne lokomotywy oraz serie EP09 i ET42 posiadają hamowanie elektrodynamiczne. W tym sposobie hamowania nie używa się do hamowania powietrza, lecz wykorzystuje zasadę, że silnik, do którego przyłożymy moment napędowy działa jak prądnica, co z kolei powoduje opór, który hamuje pociąg. Hamowanie elektrodynamiczne jest ekonomiczniejsze niż hamowanie cierne (brak zużycia klocków i obręczy, możliwość zwrotu prądu do sieci), jednak jego skuteczność maleje wraz z prędkością.
Szczegółowe zasady postępowania z hamulcem reguluje instrukcja Mw56 (w PKP Cargo Cw-1, w PR Pw-5 itd.)

Oczywiście to tak po łebkach.

[RysiekChaszcz]

W związku z tym że jesteś z mojego rodzinnego miasta odpowiem Ci:
Na kolei stosuje się system hamulcowy pneumatyczny (powietrzny) oraz jako pomocniczy, ręczny mechaniczny.
System hamulcowy w uproszczeniu:
Każdy wagon kolejowy wyposażony w hamulec posiada zbiornik powietrza hamulcowy, układ rozrządczy i cylinder/y hamulcowe. Żeby to wszystko działało wagony muszą być połączone za pomocą węzy z czynną lokomotywą.
Na lokomotywie znajduje się sprężarka powietrzna która tłoczy powietrze do zbiornika głównego lokomotywy , zbiornika hamulcowego i poprzez kran maszynisty za pomocą węży do reszty składu. Po napełnieniu całego składu powietrzem o ciśnieniu 5 ATM skład jest gotowy do jazdy. Hamowanie polega na obniżeniu ciśnienia w przewodzie głównym poniżej tej wartości co powoduje że w każdym pojeździe ciśnienie w zbiorniku hamulcowym jako że jest większe powoduje nacisk na tłok cylindra i hamowanie. Im większy spadek ciśnienia w przewodzie głównym tym większa siła hamowania. Jest to o tyle ważne że w czasie niekontrolowanego rozłączenia wagonów następuje nagły spadek ciśnienia a więc natychmiastowe nagłe hamowanie. (Nie dotyczy to durnych amerykańskich filmów :-)
Przy normalnej pracy maszynista regulując ciśnienie w przewodzie głównym reguluje intensywnością hamowania. Popuszcza powietrze - pociąg hamuje. Zwiększa ciśnienie - hamulce są luzowane. Więcej i fachowo tutaj
Hamulec zespolony Hamulec dodatkowy mechaniczny jest to tzw hamulec ręczny który powoduje docisk klocków do kół za pomocą dzwigni lub przekładni mechanicznej
----------------------------------------------
Tak bardziej nie po kolejowemu starałem się wyjaśnić

[rustsaltz]

Hamowanie polega na obniżeniu ciśnienia w przewodzie głównym poniżej tej wartości

No właśnie niekoniecznie Jak sobie będziesz pomaleńku upuszczał to upuścisz wszystko, a zawory się nie przestawią.

(Nie dotyczy to durnych amerykańskich filmów :-)

Kilka wypadków zbiegnięcia pociągów było i u nas

[RysiekChaszcz]

Hamowanie polega na obniżeniu ciśnienia w przewodzie głównym poniżej tej wartości

No właśnie niekoniecznie Jak sobie będziesz pomaleńku upuszczał to upuścisz wszystko, a zawory się nie przestawią.

(Nie dotyczy to durnych amerykańskich filmów :-)

Kilka wypadków zbiegnięcia pociągów było i u nas

ad1. Nie ma takiej opcji - jak byś pomału nie spuszczał to prawidłowo działający zawór musi zadziałac.
ad2. Ale nie po rozerwaniu ze sprawnie działającym układem hamulcowym. A w hamerykańskich filmach zawsze jak odczepią się wagony to jadą dalej a jakis super bohater strzela do lokomotywy żeby zatrzymać pociąg :-)

[rustsaltz]

Ad. 1. Właśnie ból jest przy słowie "prawidłowo"
Ad. 2. Hamerykańskie hamulce mogą być inne, a w rodzimych produkcjach nie widziałem superbohatera zatrzymującego zbiegający pociąg, natomiast słyszałem o superbohaterach rzucających w lokomotywę kamieniem w celu zatrzymania pociągu

[RysiekChaszcz]

;-D ;-D ;-D
Ad 2. Nie zrozumiałeś mnie. Hamerykańskie hamulce działają tak samo. Chodziło mi o Hamerykańskie hamulce w Hamerykańskich filmach vide "Uciekający Pociąg" lub podobne gnioty "Łolywood". Ile to już razy musiałem tłumaczyć osobom nie znającym się na kolejnictwie że to fikcja.

Zresztą w kraju Chucka Norisa sam Chuck podejrzewam że bez lokomotywy jednym dmuchnięciem w węża potrafi napełnić cały skład w parę sekund. :lol: :lol:

[rustsaltz]

Jesteś pewien, że w hameryce wszystkie hamulce działają tak samo? Przecież u nich jest mnogość spółek i dowolność w pisaniu przepisów bezpieczeństwa.

[RysiekChaszcz]

Spółki spółkami ale jestem pewien - wszystkie układy hamulcowe są kompatybilne. Tak samo w całej europie masz setki spółek ale wszystkie wagony możesz łączyć . Nawet ruskie wagony które są notabene wzorowane na hamerykańskich (wózki Diamonda) też możesz łączyć. Zasada jest wszędzie ta sama - ubytek powietrza - skład hamuje.

[MichałŁ]

Istnieje coś takiego jak organizacja UIC która właśnie dba aby tabor był kompatybilny i to nie tylko w zakresie hamulców ale i całej konstrukcji wagonów.

I według tych norm to zawór rozrządczy nie może reagować jeżeli tempo spadku ciśnienia w nie przekracza 0,3bar/min zaś bezwzględnie powinien zadziałać jeżeli spadek wynosi 0,1bar/sek.
Nominalne ciśnienie w przewodzie głównym powinno wynosić 5 bar jednak hamulec powinien zachować swoje parametry przy różnicach ciśnienia +/- 1 bar.

[rustsaltz]

Tabor rosyjski i amerykański też buduje się według norm UIC?

Nominalne ciśnienie w przewodzie głównym powinno wynosić 5 bar jednak hamulec powinien zachować swoje parametry przy różnicach ciśnienia +/- 1 bar.

No a jak się pojawi 0,6 MPa w przewodzie to już biegniemy do odluźniaczy...

[MichałŁ]

Nie wiem jak z Ameryką. Ale Rosjanie i dawne republiki ZSRR nie należą do UIC aczkolwiek jest inna zajmująca się taborem kursującym między Dawnym ZSRR a obszarem UIC.


A jeżeli masz odpowiedni kran maszynisty to i takie przeładowanie nie jest straszne i nie trzeba biegać jak głupi po odluźniaczach..

[RysiekChaszcz]

Jest jeszcze takie coś jak OSZD (ros. Организация сотрудничества железных дорог - ОСЖД)
Do której to organizacji nalezą kraje byłego bloku wschodniego bez Armeni oraz Liban

Nie wiem jak z Ameryką. Ale Rosjanie i dawne republiki ZSRR nie należą do UIC aczkolwiek jest inna zajmująca się taborem kursującym między Dawnym ZSRR a obszarem UIC.

Do UIC nalezy 199 krajów w tym Rosja a np. USA jako kraj członkowski stowarzyszony

UIC - Europa

Pełna lista zarządów kolejowych należących do UIC

Wybierz "country" a potem "R" :-) jest tam taki zarząd RZD :-)

Tutaj masz o członkowstwie w UIC w jednym z 5 języków urzędowych tej organizacji - zgadnij jaki to język

Tutaj też masz o organizacjach i kodach wymiany taboru:

RIV - Regolamento Internazionale Veicoli - międzynarodowa umowa o użytkowaniu wagonów
PPW - Prawiła Polzowania Wagonami - skrót międzynarodowy MC - umowa łagodniejsza niż RIV
OPW - Obszczij Park Wagonow - umowa z byłych krajów RWPG, już nie stosowana

[kazio]

Jest jeszcze takie coś jak OSZD [...]
Do której to organizacji nalezą kraje byłego bloku wschodniego bez Armeni oraz Liban

Iran, a nie Liban....

[RysiekChaszcz]

Jest jeszcze takie coś jak OSZD [...]
Do której to organizacji nalezą kraje byłego bloku wschodniego bez Armeni oraz Liban

Iran, a nie Liban....

Prawda ;-) Skąd mi się wziął Liban to nie wiem :-)